Sigorta sözleşmesi her iki tarafa da hak ve sorumluluklar yükleyen ve sigortacı tarafından düzenlenen ve imzalanan evraktır. Sigorta sözleşmesi diğer adıyla sigorta poliçesi taraflar arasındaki hizmetin akdi olarak da bilinir.
Sigorta sözleşmesinde her iki tarafa da düşen sorumluluklar bulunur. Tarafların birbirlerine karşı borç ve haklarına dair detaylar, sigorta sözleşmesinin unsurları ve sözleşme imzalamadan önce bilmeniz gerekenler burada.
Başlıklar
Sigorta Sözleşmesinde Taraflar
Sigorta sözleşmesinde iki taraf bulunur. Bu taraflardan biri sigortalı iken diğeri ise sigortacıdır. Sigorta sözleşmesi ile her iki tarafa da borç yüklenir. Sürekli bir borç ilişkisi ortaya çıkaran bir sözleşme olduğunu da söylemek gerekir.
Sigorta sözleşmesi gerçekleştiğinde her iki tarafın da hem hakları hem de borçları vardır. Sigortacının borçları ve sigorta yaptıranın borçları karşı tarafa karşı olan sorumluluklarıdır. Sigortacının sigortalıya karşı olan sorumlulukları;
- Rizikoyu taşımak
- Sigortalıyı bilgilendirmek
- Sigorta poliçesi vermek
- Masrafları ödemek
- Sigorta tazminatını ödemek
Sigortalı olan tarafın sigortacıya karşı da sorumluluklarını içeren borçları bulunur. Her iki tarafın da borçları olan sigorta sözleşmesinde sigortalı olan tarafın borçları;
- Prim ödeme borcu
- Sözleşme yapılırken doğru bilgi verme
- Rizikoyu ağırlaştırmama ve ağırlaşan rizikoyu bildirme
- Rizikonun gerçekleşeceğini bildirme
- Rizikonun gerçekleşmesinden sonra bilgi verme
- Araştırma yapılmasına izin verme
- Riziko gerçekleştikten sonra zararı azaltma ve kurtarma yükümlülüğü
Sözleşme Unsurları Nelerdir?
Sözleşme unsurları ile sözleşmenin nitelikleri belirlenir. Bir sözleşme olmadan hizmet süreci de gerçekleşemez.
Sigorta sözleşmesi yapılması zorunluluğu TTK m.1424’te şöyle düzenlenmiştir; “Sigortacı; sigorta sözleşmesi kendisi veya acentesi tarafından yapılmışsa, sözleşmenin yapılmasından itibaren yirmidört saat, diğer hâllerde onbeş gün içinde, yetkililerce imzalanmış bir poliçeyi sigorta ettirene vermekle yükümlüdür. Sigortacı poliçenin geç verilmesinden doğan zarardan sorumludur.”
Riziko Nedir?
Riziko sigorta sözleşmesinin temel unsurlarından biri olarak bilinir. Kelime anlamı ile gelecekte zarar verme tehlikesi olan olayların gerçekleşme ihtimali anlamına gelir. Örneğin bir deprem, yangın ya da trafik kazası rizikodur. Sigorta firması tarafından gelecekte yaşanacak olayın riziko olarak nitelendirilebilmesi için taşıması gereken şartlar;
- Olayın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ya da ne zaman gerçekleşeceği belirsiz olmalı,
- Kişinin kendisini veya malvarlığı tehdit eden bir olay olmalı,
- Gelecekte meydana gelecek bir olayla ilişkili olmalıdır.
Riziko olarak kabul edilmeyen başlıca olaylar doğa kanunlarına göre gerçekleşmesi mümkün olmayan olaylar, sigorta ettiren ya da sigortalı tarafından kasten veya hileli olarak gerçekleşen olaylar, ahlakla aykırı davranışlar sonucunda ortaya çıkan olaylardır.
Prim Nedir?
Prim sigorta yaptıran kişinin sigortacıya karşı ödemek zorunda olduğu ücrettir. Sigorta primi tek seferde peşin olarak ya da taksitli olarak verilebilir.
Sigorta priminin taahhüt edilen zamanda ödenmemesi halinde sigortacı yaptığı sözleşmeyi feshedebilir ya da sözleşmeden cayabilir. Bu haklar kendisine kanunen verilir.
Sigorta Menfaati Nedir?
Sigorta menfaati sigortanın esas konusudur. Öyle ki sigorta güvencesi de maddi olarak ölçülebilen sigorta menfaatini kapsar. Böylece sigorta menfaati ile sigorta güvencesi kapsamında kalan durumlar sözleşme ile hizmete dahil edilmiş olur.
Sigorta Bedeli Nedir?
Sigorta bedeli sigorta poliçesinde gösterilmiş olan rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortalı olan kimseye ödenecek olan sigorta değerini aşmama koşulu bulunan azami tutardır. Bu tutar belirlenirken sigorta sözleşmesinde yer alan veriler esas alınarak hareket edilir.
