Kıdem tazminatı bugün uzun süre bir işletmede çalışmış ve sonrasında işletmeden ayrılmış olan işçinin sahip olduğu bir haktır.
İşletme ya da farklı nitelikli bir kurumda çalışan bir kimse iş akdinin son bulması halinde işsiz kalır. Yargıtay tarafından yapılan tanımlamaya göre kıdem tazminatı;
“İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından kanuni esaslar dahilinde verilen toplu para olarak bilinir.”
Başlıklar
Kıdem Tazminat Hakkı Nedir?
Kıdem tazminatı uzun süre boyunca bir işletmeye ya da kuruma hizmet vermiş, emekleri ile kurumun gelişimine katkı sağlamış olan işçinin kurumdan alacağı tazminat hakkıdır. Kıdem tazminatı işçinin kurum ile olan çalışma akdinin son bulması ile alınabilen bir haktır.
Temelde işçinin çalıştığı kuruma bir süre boyunca emek vermesi ve kurumun gelişimine katkı sağlaması sonrasında herhangi bir nedenle iş akdinin son bulması halinde işçinin ani bir şekilde kesilen geliri için çalıştığı süre üzerinden hesaplanan kıdem tazminatı alma hakkı doğar.
Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadardır?
Kıdem tazminatı hesaplanırken esas alınan ücret işçinin aldığı son ücrettir. Örneğin işçinin aldığı son ücret bilinmiyorsa bu durumda işçinin son bir yıl içinde kazancının gün sayısına bölünmesi ile son bir aylık kazanç bilgisi elde edilmiş olacaktır.
Kıdem tazminatı tavanı uygulaması ile uzun süre bir iş yerinde çalışmış olan bir işçinin çok yüksek tutarda tazminat almasını engellemektir. Kıdem tazminatı işçinin işverenden talep edeceği hakkıdır. Ancak çok uzun süreli işyerinde çalışma durumu halinde işvereni zorlayacak kadar kıdem tazminatı tutarı ortaya çıkması işveren için sorun teşkil eder.
Kıdem tazminatı tavan uygulaması da işvereni korumak için gerçekleştirilen bir uygulamadır. Bu uygulamanın yanında kıdem tazminatı verilmesi uygulaması da esasen işçinin haklarını korumaya yönelik bir uygulamadır.
2023 Kıdem Tazminatı Hesaplama
2023 kıdem tazminatı hesaplama işlemleri için işe giriş tarihi, işten çıkış tarihi, prim tutarı gibi bilgilerin bilinmesi gerekir. Kıdem tazminatı hesaplama işlemi için hesaplama robotlarından faydalanabilirsiniz.
2023 yılı itibariyle değişen asgari ücret ve ücretlendirme tarifeleri nedeniyle kıdem tazminatı hesaplamaları da farklılık gösterecektir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı alınmasına ilişkin öncelikle işçinin işten çıkarılması gerekir. İşçi en az 1 yıl süre ile kurumda çalışmış olmalıdır. Öte yandan diğer hak edişleri de sağlaması şarttır.
İşçinin iş akdi feshedilmesi işlemi işveren tarafından gerçekleştirilmelidir. İşçinin işveren tarafından işten çıkarılmasının ardından kıdem tazminatı alınmaya hak kazanılır.
İşçi kurumdan kendisi ayrılırsa kıdem tazminatını hak etmez. Fakat burada haklı nedenle fesih söz konusuyla işçinin kıdem tazminatını almaya hakkı olur. Kıdem tazminatı işveren tarafından işten çıkarılan işçiye verilmelidir. Kıdem tazminatının verilmemesi halinde ise işçi hukuki kanallara başvurma hakkına sahiptir.
Kıdem Tazminatı Davası Nasıl Açılır?
Kıdem tazminatı davası tazminat talep eden işçi tarafından açılmalıdır. Kıdem tazminatı davasının açılabilmesi için işçinin hak ettiği kıdem tazminatını işverenden alamamış olması gerekir.
Kıdem tazminatına hak kazanan ve hakkını alamamış olan kimselerin kıdem tazminatı davası açma süreçlerinde bir iş hukuku avukatından yardım alması gerekir. Kıdem tazminatı davası açmadan önce arabulucuya başvurulmalıdır. Arabulucuya başvurma işlemleri UYAP üzerinden işçinin beraber çalıştığı avukat tarafından da yapılabilir. Arabulucuda sorununun çözülememesi halinde kıdem tazminatı davası açılır. Dava süresi ortalama 1 ile 2 yıl arasında sürebilmektedir.
